XIV-XV. Yüzyıllar Türk Edebiyatı 2018-2019 Vize Sınavı

Hüseyn-i Baykara ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Çağataycayı Eski Uygurcanın devamı olarak gösteren araştırmacılar aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir?

Aydınoğulları’ndan îsâ Bey’in oğlu Hamza Bey için yazılan, Arapça-Farsça manzum bir lügat olan Mirkatü’l-edeb aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?

Menâkıbü’l-Kudsiyye adlı eserin İsmail Erünsal ve Ahmet Yaşar Ocak tarafından yapılan neşrini tenkit mahiyetinde olan, eserin tıpkıbasımının da yer aldığı ikinci bir yayını aşağıdaki türkologlardan hangisine aittir?

I. XVI. yüzılda Anadolu sahasında ilk siyer yazarıdır.
II. Nazım ve nesirle karışık siyeri, kendinden sonra yazılan siyer türüne örnek olduğu gibi içinde bulunan mevlid bölümü, Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i örnek alınarak oluşturulmuştur.
III. Manzum eserleri vezin bakımından, yaşadığı devrin diğer manzumelerinden aşağıda kalmaz.
IV. Kıssa-i Yûsuf (Yûsuf u Zelîhâ), Kur’an’daki Yûsuf Sûresi’nden hareketle fâilâtün fâilâtün fâilün vezniyle yazılan ve 2126 beyit olan bu mesnevi, ilk eseridir.
Erzurumlu Mustafa Darîr ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

I. Orta Asya Türk-islam yazı dilinin Karahanlı ve Harezm-Altın Ordu Türkçelerinin devamındaki yazı diline Çağatay Türkçesi denir.
II. Çağatay Hanlığı döneminde göçebe Türklerin dili olduğu tahmin edilen ve Timurlular zamanında şekillenen bu yazı dili, klâsik şeklini Ebu’l-Gâzî Bahadır Han ile almıştır.
III. Çağatay Türkçesi, XXI yüzyılın sonuna kadar Orta Asya Türk devletlerinde yazı dili, edebî dil ve diplomasi dili olarak kullanılmıştır.
IV. Türkoloji araştırmalarında “Çağatayca” terimi, XIX. yüzyılın ortalarında ilk defa Avrupa’da kullanılmaya başlanmıştır.
Çağatay Türkçesi ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Şair, önceleri Hüseynî mahlasını kullanırken, Fazlullah-ı Hurûfî’ye bağlandıktan sonra ________ mahlasını kullanmıştır. O, şiirlerinde sekiz ve otuz iki harfe dayanarak insan yüzünün Tanrı’nın tecelli yeri, güzelliklerin göründüğü mekân olduğunu söylemiştir. Şiirlerinde alabildiğine bir coşkunluk vardır. Arapça ve Farsçayı iyi bilen şairin, Türkçe ve Farsça şiirlerinin yanında Arapça gazelleri ve mülemmaları da vardır. Aruzu en iyi şekilde kullanmış, ayet ve hadisleri lafız olarak şiirine katmada (iktibasta) çok ileri giden bir şair olmuştur.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?

I. Âşık ile maşuk arasındaki mektuplaşmalardan oluşan mesnevi türü bir eserdir.
II. Doğrudan sebeb-i teîif (=eserin yazılış sebebi) bölümüyle başlar.
III. Konunun işlendiği bölümde genellikle beşi âşıktan sevgiliye beşi de sevgiliden âşığa gönderilmiş gazellerle süslü on manzum mektup bölümü bulunur.
IV. Türk edebiyatındaki deh-nâmelere örnek olarak Yûsuf Emîrî ve Şah İsmail’in Deh-nâme adlı eserlerini, ayrıca Harezmî’nin Muhabbet-nâme, Hocendî’nin Letâfet-nâme, Ahmed Mîrzâ’nın Ta'aşşuk-nâme adlı eserlerini verebiliriz.
“Deh-nâme” türü ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Aşağıdakilerden hangisi konusu çift kahramanlı aşk hikâyesi olan mesnevilerden biri değildir?

Maktel türünün Türkçede bilinen manzum ilk örneği ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir?

Batı Türkçesi ile yazılan ilk siyasetnâme türü eser aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki mesnevîlerden hangisi konusu bakımından diğerlerinden farklıdır?

Kâbus-nâme ve Marzunban-nâme adlı eserler aşağıdaki beyliklerden hangisinin döneminde Türkçeye çevrilmiştir?

Nesîmî’nin Hurûfîlik ile ilgili kaleme aldığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?

Nizâmî’nin Hüsrev ü Şîrîn adlı mesnevisinin Anadolu sahasında ilk Türkçe çevirisini yapan şair ve eseri aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir?

Şiirlerinde, eski Anadolu Türkçesiyle birlikte Azerî ve Doğu Türkçesinin özellikleri de görülür. İran şiirine ait mazmunları geniş ölçüde Türk şiirine getirmiş ve sık sık cinas ve tevriye sanatları yaparak Türkçenin dil ve ifade imkânlarından yararlanmıştır. Pek çok gazelinin matlaı cinaslıdır ve güzel söyleyişler ile dikkati çeker. Şairin, Türk halk şiirinde olduğu gibi cinaslı kafiyelere fazlaca yer verdiği tuyuğları da bulunmaktadır. Çoğu tasavvuf? olan ve sade bir Türkçe ile yazılan bu tuyuğların bazıları ise cinassızdır. Belki bir bey olması sebebiyle, yerine göre sert ve tok ifadesini şiirine aksettirmeyi başarmıştır. Özellikle satranç ve ok üzerinde çok duran, iktibaslara çok az yer veren şair, birkaç şiiri hariç şiirlerinde mahlas kullanmamıştır.
Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi XIV. yüzyılda mesnevilerde farklı nazım şekillerinin kullanıldığına kanıt olamaz?

Aşağıdakilerden hangisi Ahmedî’nin İskender-nâmeye sonradan eklediği ve bu türün ortaya çıkmasını sağladığı bölümlerden biridir?

Aşağıdakilerden hangisi J. Eckmann’ın Çağatay edebiyatı sınıflandırmasına göre, Klasik Öncesi Dönem’de yer alan isimlerden biri değildir?

Yukarıdan aşağıya doğru alfabetik sırayla bütün Arap harflerinin birer birer mısra başında yer aldığı ve bu harflere şiirin içinde çeşitli anlamlar yüklenmesinden oluşan şiirlere ne ad verilir?