XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı 2015-2016 Vize Sınavı

III. Selim’in kardeşi Hatice Sultan’ın hizmetine girerek Neşatabad Sarayındaki klasik tezyinatı kazıyıp yerine barok ve rokoko süslemeler yapan, köşkün bahçesini de labirent şeklinde yeniden düzenleyen ressam ve mimar aşağıdakilerden hangisidir?

Narhı altmışlığa erdi hele târîhlerin
Pek ucuzlandı bu bâzârda kâlâ-yı sühan
Yukarıdaki beyitte Sünbülzade Vehbi’nin eleştirdiği durum aşağıdakilerden hangisidir?

Bisât-ı işret ü âlât-ı tersâyî müheyyadır
Fakat yanında noksanı çelîpâ ile bir meçdir
Osmanlı’ya sığınan İsveç kralına kaside yazdığı için Osmanzade Taib’in yukarıdaki beyti ile hicvettiği şair aşağıdakilerden hangisidir?

Fransa elçisi Marqius de Villeuve’nin İstanbul’da bulunduğu sırada Reisülküttap Mustafa Efendi’den rica etmesi üzerine Osmanlıda uygulanan ilim ve öğretim usulü hakkında bilgi vermek amacıyla yazılan eser aşağıdakilerden hangisidir?

III. Ahmet’in saray törenlerini, İstanbul’un çeşitli semtlerini ve günlük hayattan kesitleri resmeden yabancı ressam aşağıdakilerden hangisidir?

Gazellerinin yanı sıra musammatlarının çokluğuyla tanınan ve özellikle “Nev-ayin” başlıklı muaşşerinde orjinal bir anlatım tarzı sergileyen şair aşağıdakilerden hangisidir?

XVIII. yüzyıl çeşme mimarisinde Barok üslubun kendini en etkili şekilde gösterdiği yapı aşağıdakilerden hangisidir?

Patrona Halil İsyanı’nın gerçekleştiği tarihte Nedim'in bulunduğu görev aşağıdakilerden hangisidir?

Nedim’in anne tarafından soyunun dayandığı aile, aşağıdakilerden hangisidir?

Müdâm ey lâle-i hâtır-güşâ dür olma gülşenden
Seninle neş'e tahsîl eylerim câm-ı şarâbımsın
Yukarıdaki beyitte Nedim, birbiriyle ilişkili kelimeleri her iki mısrada kullanarak leff ü neşr sanatı yapmıştır. İkinci mısradaki “câm” ile birinci mısradaki “lâle” arasında biçim bakımından ilişki vardır. İkinci mısradaki “şarâb”, ilk mısradaki hangi kelime ile ilişkilidir?

Gülüm şöyle gülüm böyle demekdiryâra mu'tâdım
Seni ey gül sever canım ki cânâna hitâbımsın
Yukarıdaki beytin aruz kalıbı aşağıdakilerden hangisidir?

Edüp her bendesin memnûn el-hak zerreye der kim
Seni yanımda tutmam mazhar-ı tard u itâbımsın
Yukarıdaki beyitte “zerre” kelimesiyle yapılan sanat aşağıdakilerden hangisidir?

Îran-zemîne tuhfemiz olsun bu nev gazel
irgürsün İsfahan’a Sitanbul diyârını

Düşmen ne denlü saht ise şâd ol ki ey
Nedîm Seng üzre gösterir zer-i kâmil ayarını
Yukarıdaki beyitlerde Nedim’in vurgulamak istediği temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Elin koy sîne-i billûra rahm et âşıka zîrâ
Beyaz üzre bizim de pençe bir fermanımız vardır
Yukarıdaki beyitte “Elin koy sîne-i billûra” ifadesiyle yapılan sanat aşağıdakilerden hangisidir?

Esdikçe bâd-ı subh perîşânsın ey gönül
Benzer esîr-i turra-i canansın ey gönül
Yukarıdaki beytin aruz kalıbı aşağıdakilerden hangisidir?

Bûydan hoş rengden pâkîzedir nâzük tenin
Beslemiş koynunda gûyâ kim gül-i ra'nâ seni
Yukarıdaki beyitte “gül-i ra‘nâ”nın istiare yoluyla yerine kullanıldığı varlık aşağıdakilerden hangisidir?

Sihr ü efsûn ile dolmuşdur derûnun ey kalem
Zülfi Hârûtun demek mümkin ki nâl olmuş sana
Yukarıdaki beyte göre Harut’a şöhretini sağlayan mesleği aşağıdakilerden hangisidir?

Enderunlu Fazıl’ın Rodos’ta sürgün hayatı yaşarken tanıştığı ve idam edilmesinden gözlerini kaybedecek kadar üzüntü duyduğu bürokrat ve yazar aşağıdakilerden hangisidir?

Muradın anlarız ol gamzenin iz'ânımız vardır
Belî söz bilmezüz amma biraz irfanımız vardır
Yukarıdaki beyitte Nedim, “Belî söz bilmezüz” ibaresini hangi amaçla kullanmıştır?

Bûy-ı gül taktîr olunmuş nâzın işlenmiş ucu
Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş sana
Yukarıdaki beyitte Nedim, birbiriyle ilişkili kelimeleri her iki mısrada kullanarak leff ü neşr sanatı yapmıştır. İkinci mısradaki “hoy” ile birinci mısradaki “bûy” arasında ilişki vardır. İkinci mısradaki “dest-mâl” kelimesi aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?